Ly hôn có yếu tố nước ngoài là vấn đề mang tính phức tạp trong quy định pháp luật và trong vấn đề giải quyết không chỉ đối với các bên đương sự mà còn đối với Toà án giải quyết. Bài viết dưới đây sẽ đưa những điểm cần lưu ý đối với ly hôn có yếu tố nước ngoài.
Các trường hợp cụ thể của ly hôn có yếu tố nước ngoài
Giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài (người nước ngoài là người không có quốc tịch Việt Nam);
Giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam;
Giữa người Việt Nam với nhau nhưng kết hôn và được công nhận ở nước ngoài;
Giữa vợ, chồng là công dân Việt Nam nhưng đang không cùng thường trú ở Việt Nam hoặc cùng thường trú ở nước ngoài tại thời điểm yêu cầu ly hôn (đơn yêu cầu giải quyết ly hôn ngày 1/2/2019 giữa: Chị A là công dân Việt Nam hiện cư trú ở Quận Hoàng Mai, Hà Nội và Anh B là công dân Việt Nam trước cư trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội nay đi xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc từ năm 2015);
Tài sản là bất động sản liên quan đến việc ly hôn đang ở nước ngoài (Tranh chấp ly hôn giữa chị A và anh B đều là người Việt Nam về việc phân chia tài sản chung là mảnh đất tại bang California, Mỹ).
Luật áp dụng
Theo Điều 127 và Điều 122 Luật Hôn nhân và Gia đình số 52/2014/QH13 của Quốc hội hiện hành về ly hôn có yếu tố nước ngoài thì: pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài đều có thể được áp dụng để giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài. Trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác với quy định của Luật Việt Nam thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó hay điều ước quốc tế có dẫn chiếu về việc áp dụng áp pháp luật nước ngoài thì pháp luật nước ngoài được áp dụng. Nghĩa vụ chứng minh pháp luật nước ngoài khi áp dụng sẽ thuộc về Toà án giải quyết vụ án.
Quy định pháp luật Việt Nam về luật áp dụng đối với giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài gây ra khó khăn cho Toà án giải quyết và căn cứ xác định yêu cầu giải quyết tranh chấp cho các bên đương sự.
Điều kiện để Toà án Việt Nam giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài
Thứ nhất, nếu hai bên kết hôn tại Việt Nam, sau đó vợ hoặc chồng xuất cảnh sang nước ngoài (không tìm được địa chỉ) phải có xác nhận của chính quyền địa phương về việc một bên đã xuất cảnh.
Thứ hai, nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài muốn ly hôn tại Việt Nam thì phải hợp thức lãnh sự giấy đăng ký kết hôn và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở Tư pháp rồi mới nộp đơn xin ly hôn, trường hợp các bên không tiến hành ghi chú nhưng vẫn muốn ly hôn thì trong đơn xin ly hôn phải trình bày rõ lý do không ghi chú kết hôn.
Bên cạnh đó, đối với trường hợp ly hôn đơn phương vắng mặt có yếu tố nước ngoài phải có giấy xác nhận và ủy thác về sự vắng mặt của Đại sứ quán. Tòa án sẽ thụ lý vụ án và giải quyết theo pháp luật Hôn nhân và Gia đình. Thời gian có thể kéo dài từ 6 tháng tới 1 năm. Trong khoảng thời gian này, Tòa án sẽ gửi văn bản tới Đại sứ quán của bị đơn về việc ủy thác tư pháp để có thể giải quyết vụ việc theo hướng Ly hôn đơn phương vắng mặt có yếu tố nước ngoài.
Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài
Về thẩm quyền theo cấp Tòa án: những vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài (có một bên ở nước ngoài hoặc tài sản ở nước ngoài) thì thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết (điều 36 BLTTDS 2015). Riêng đối với trường hợp đặc biệt được quy định tại khoản 4 Điều 35 BLTTDS 2015, nếu việc ly hôn diễn ra với công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam thì thẩm quyền thuộc Tòa án nhân dân cấp huyện.
Về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ: Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức (Điều 37 BLTTDS 2015)
Tuy nhiên, nguyên đơn vẫn được lựa chọn Tòa án giải quyết theo quy định tại khoản 1, điều 40 BLTTDS 2015 khi không biết nơi cư trú của bị đơn hoặc bị đơn không có nơi cư trú.
Những điểm cần lưu ý khác
Đối với trường hợp tranh chấp quyền nuôi con trong ly hôn có yếu tố nước ngoài khi một trong hai bên không thường trú tại Việt Nam trong thời điểm yều cầu giải quyết ly hôn Qua vụ tranh chấp ly hôn vắng mặt có yếu tố nước ngoài trên ta thấy rằng Tòa án Việt Nam vẫn thụ lý và giải quyết các vụ việc ly hôn vắng mặt có yếu tố nước ngoài nói chung và ly hôn đơn phương nói riêng khi bị đơn không thể tham gia phiên Tòa xét xử. Đối với tranh chấp về quyền nuôi con giữa các đương sự, việc bên đương sự hiện đang ở nước ngoài sẽ có phần bất lợi hơn trong việc giành quyền nuôi con khi con chung của cả hai đang ở Việt Nam. Điều đó được thể hiện qua quan điểm của Toà án trong Bản số 59/2016/HNGĐ-ST ngày 30/5/2017 về việc về việc “Tranh chấp Hôn nhân và Gia đình” giữa Nguyên đơn là Chị Đậu Thị H,sinh năm 1992; địa chỉ Xóm 16, xã S, huyện Y, tỉnh Nghệ An và bị đơn là anh Trần Khắc T, sinh năm 1985 hiện đang cư trú tại Cộng hòa liên bang Đức ( xét xử vắng mặt)có xảy ra tranh chấp phát sinh trong yêu cầu giải quyết ly hôn về quyền nuôi con. Về phía bị đơn anh T trình bày trong công văn yêu cầu bày tỏ quan điểm của Tòa: “Vì chị H không đủ tư cách làm mẹ, bỏ con và thiếu trách nhiệm với con từ nhỏ. Nay ly hôn anh xin được nuôi dưỡng cháu và anh cam kết sẽ làm thủ tục để bảo lãnh cháu sang Đức. Còn hiện tại anh chưa có điều kiện đưa cháu đi được,nên anh nhờ bố,mẹ đẻ là ông Trần Khắc Đ và bà Thái Thị K quản lý, chăm sóc cháu trong thời gian anh đi vắng.”
Theo phán quyết của Toà án, xét thấy yêu cầu của anh T là chính đáng, tuy nhiên hiện anh T đang ở nước ngoài không thể trực tiếp nuôi dưỡng con chung được.Theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình thì; việc chăm sóc, nuôi dưỡng con chung là quyền và cũng là nghĩa vụ của vợ chồng sau ly hôn không thể giao cho ai khác. Hơn nữa, việc anh T cho rằng chị không đủ tư cách làm mẹ, nhưng không có căn cứ chứng minh. Do đó Toà giao cho chị H nuôi dưỡng, chăm sóc cháu Trần Khắc Việt Anh.
Trên đây là bài viết tư vấn về “Những vấn đề cần lưu ý đối với ly hôn có yếu tố nước ngoài” của Công ty Luật TNHH Apra. Quý khách còn thắc mắc về các vấn đề nêu trên và cần được giải đáp, vui lòng liên hệ số hotline được tư vấn và hỗ trợ
_______________________________________
Mọi thông tin yêu cầu tư vấn xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH APRA
Địa chỉ: Tầng 7, số 57 Trần Quốc Toản, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Email: info@apra.vn
Hotline: 024.23486234 – 0948495885
1 bình luận
Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you.