VIỆT NAM ĐƯỢC CISAC VINH DANH TOÀN CẦU TRONG CÔNG TÁC BẢO VỆ QUYỀN TÁC GIẢ

Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) vừa được Liên minh quốc tế các tổ chức bảo vệ quyền tác giả âm nhạc (CISAC) vinh danh trong Báo cáo Doanh thu Toàn cầu về Quyền tác giả.  

Doanh thu quyền tác giả trên toàn cầu có xu hướng giảm mạnh do hậu quả của đại dịch Covid-19

Cụ thể, theo Báo cáo dài gần 53 trang, doanh thu quyền tác giả trên toàn cầu bao gồm tác giả âm nhạc, tác giả điện ảnh, tác giả văn học, nghệ thuật và kịch giảm 9.9% vào năm 2020, tương đương hơn 1 tỷ Euro do hậu quả của đại dịch toàn cầu. Tổng số tiền thu được đã giảm xuống còn 9.32 tỷ Euro. 

Các biện pháp đóng cửa nền kinh tế của các nước trên thế giới đã khiến nguồn thu từ lĩnh vực biểu diễn trực tiếp và biểu diễn nhạc nền qua bản ghi âm giảm gần một nửa. Theo đó, biểu diễn trực tiếp và biểu diễn nhạc nền qua bản ghi giảm 45% xuống còn 1.6 tỷ Euro, cụ thể doanh thu từ biểu diễn trực tiếp ước tính giảm 55%. Tuy nhiên, theo Báo cáo của CISAC, sự sụt giảm nguồn thu này được bù lại một phần nhờ tiền bản quyền thu được từ lĩnh vực kỹ thuật số do lĩnh vực này tăng trưởng mạnh trong những năm gần đây, dẫn đến doanh thu kỹ thuật số tăng 16.6% lên 2.4 tỷ Euro. Sự tăng trưởng này có được nhờ vào lưu lượng và nhu cầu phát trực tuyến âm thanh và video trên toàn thế giới và hoạt động cấp phép mạnh mẽ của nhiều tổ chức bảo vệ quyền tác giả là thành viên của CISAC, đặc biệt là ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và Bắc Mỹ. Việt Nam nằm trong danh sách những thị trường dẫn đầu về tăng trưởng kỹ thuật số. Bên cạnh đó, lĩnh vực Truyền hình và phát thanh – nguồn thu nhập lớn nhất của người sáng tạo, giảm 4,3% xuống 3,7 tỷ euro. Doanh thu từ quyền tác giả âm nhạc – chiếm 88% trong tổng số doanh thu quyền tác giả, giảm 10,7% xuống 8,19 tỷ euro.

Mặc dù tăng trưởng mạnh như vậy, mức tăng trưởng như trên thể hiện rõ lĩnh vực kỹ thuật số vẫn được đánh giá là hoạt động khá khiêm tốn vì chỉ chiếm hơn một phần tư (26,2%) tổng số doanh thu quyền tác giả toàn cầu. 

Cùng với những con số ấn tượng về thu nhập Quyền tác giả của giới sáng tạo toàn cầu, CISAC cũng đưa vào Báo cáo những Nghiên cứu Điển hình từ một số Tổ chức Bảo vệ Quyền tác giả trên thế giới về cách thức những tổ chức này phản ứng và đối phó với đại dịch và nỗ lực của họ để đảm bảo nguồn thu cho các tác giả trong thời kỳ khó khăn của đại dịch. Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam – VCPMC là một trong số những tổ chức nằm trong những Nghiên cứu điển hình này của CISAC.

Thành tựu của VCPMC trong thực thi bản quyền

Báo cáo cho biết, Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam VCPMC tuy được thành lập cách đây chưa đầy 20 năm nhưng đã khẳng định được vị trí, giá trị của mình và trở thành trụ cột thiết yếu hỗ trợ cho các tác giả tại Việt Nam. VCPMC đã chứng kiến sự tăng trưởng liên tục qua các năm, với mức tăng trưởng toàn lĩnh vực trong năm 2020 là 11% và tiếp tục duy trì vào năm 2021, bất chấp tình hình đại dịch và khuôn khổ pháp lý còn nhiều thiếu sót trong lĩnh vực biểu diễn trực tiếp. 

Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều chỉ thị quyết liệt để đối phó với dịch Covid-19. Các doanh nghiệp Việt, bao gồm các đơn vị tổ chức hòa nhạc, khách sạn, nhà hàng, quán bar và quán cà phê, đã đóng cửa trong thời gian dài. Nhiều đơn vị được cấp phép đã phá sản, gây áp lực lên các hoạt động cấp phép của VCPMC. Tuy nhiên, VCPMC vẫn có thể phân phối tiền bản quyền đúng hạn, thậm chí ứng trước cho những tác giả khi họ cần.

Bên cạnh đó, việc sụt giảm mạnh các hoạt động biểu diễn công cộng, VCPMC đã phân bổ lại nguồn lực và thuê các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ 3 để gia tăng nguồn thu kỹ thuật số. Doanh thu từ kỹ thuật số tăng 44% so với năm trước, bù đắp cho sự sụt giảm 54,4% của hoạt động biểu diễn công cộng và biểu diễn trực tiếp. Các khoản đầu tư cũng được thực hiện để giúp tăng cường xử lý lượng lớn dữ liệu sử dụng từ các DSP (Ví dụ như YouTube), xác định quyền sở hữu tác phẩm, khảo sát và ký hợp đồng cấp phép với những người dùng và nền tảng mới, điển hình như Amanote, MusicMax, Deezer, Maxbro, T -Mobile và Twitch.

Ngoài những khó khăn trong bối cảnh đại dịch, VCPMC cũng đối mặt với những thách thức về mặt pháp lý trong lĩnh vực cấp phép biểu diễn trực tiếp, khi những đơn vị tổ chức biểu diễn cố tình khai thác lỗ hổng của khung pháp lý và trốn tránh nghĩa vụ pháp lý của họ đối với giấy phép quyền tác giả từ VCPMC. Vì vậy, để bảo vệ người sáng tạo, VCPMC phải tham gia vào các vụ kiện tốn kém, mất thời gian để đấu tranh với những nhà tổ chức sự kiện này. Dù vậy, theo nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng giám đốc Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam: “Chúng tôi cần duy trì các hành động pháp lý này để bảo vệ lợi ích của các thành viên. Việc kiện tụng tạo ra hiệu ứng răn đe, đồng thời nâng cao nhận thức của những người sử dụng quyền tác giả. Nó cũng gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh đối với các cơ quan chức năng về mức độ vi phạm bản quyền mà chúng tôi đang phải đối mặt và cho thấy sự cần thiết phải cải thiện hệ thống bản quyền”.

Hiện, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam là đại diện duy nhất – thành viên của CISAC đã ký thỏa thuận và hợp tác song phương với 76 tổ chức quản lý tập thể quyền (CMOs) và nhà xuất bản, với phạm vi áp dụng tại 116 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đứng trước những thách thức của đại dịch, ngay từ đầu năm 2019, VCPMC cũng đã đổi mới công nghệ, tiệm cận gần hơn với xu hướng thế giới bằng nhiều hoạt động giao lưu, kết nối trực tuyến. Chính vì thế, khi đại dịch Covid-19 xảy ra ở Việt Nam, Trung tâm đã sớm có biện pháp nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại, đồng thời vẫn giữ được mức tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước, góp phần bảo vệ tốt việc thực thi bản quyền./. 

Bài viết được tổng hợp từ Báo cáo hàng năm năm 2021 của CISAC, https://www.cisac.org/Newsroom/news-releases/annual-report-2021

_________________________________

Mọi thông tin yêu cầu tư vấn xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY LUẬT TNHH APRA

Địa chỉ: Tầng 7, số 57 Trần Quốc Toản, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Email: info@apra.vn

Hotline: 024.23486234 – 0948495885