ĐIỀU KIỆN KHỞI KIỆN VỤ ÁN HÀNH CHÍNH

Khởi kiện vụ án hành chính là việc cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước, theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính yêu cầu tòa án giải quyết vụ án hành chính để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại bởi các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỉ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định giải quyết vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước hoặc việc lập danh sách cử tri.

Cá nhân, tổ chức khởi kiện phải đáp ứng các điều kiện khởi kiện do pháp luật Tố tụng hành chính quy định. Điều kiện khởi kiện là yêu cầu mang tính bắt buộc đối với các đương sự khi thực hiện quyền khởi kiện, Việc khởi kiện theo đúng yêu cầu đảm bảo cho các đương sự thuận lợi trong việc thực hiện quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.  

Thứ nhất, điều kiện về chủ thể khởi kiện

Căn cứ tại khoản 8 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định: “Người khởi kiện là cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh; danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, danh sách cử tri bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân, danh sách cử tri trưng cầu ý dân (sau đây gọi chung là danh sách cử tri).”

Theo đó, chủ thể khởi kiện phải trực tiếp có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm hại bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính. Chủ thể bao gồm cơ quan, tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, để quyền khởi kiện vụ án hành chính của cá nhân, tổ chức được hiện thực hóa thì quyền khởi kiện phải được thực hiện bởi những chủ thể có năng lực pháp luật tố tụng hành chính và hành vi tố tụng hành chính , bao gồm đủ 18 (Mười tám) tuổi trở lên và có khả năng tự mình tham gia các quan hệ tố tụng hành chính. Pháp luật cũng quy định cá nhân dưới 18 (Mười tám) tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi khi tham gia khởi kiện cần có người đại diện khi định đoạt khởi kiện, người đại diện đương nhiên tự tham gia hoặc ủy quyền cho người khác.

Đối với cơ quan, tổ chức thì chủ thể phải được thành lập và hoạt động theo quy định pháp luật, có tư cách pháp nhân. Việc khởi kiện được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật hoặc theo ủy quyền. Điều 115 Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định quyền khởi kiện của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Thứ hai, điều kiện về đối tượng khởi kiện

Đối tượng khởi kiện là các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỉ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, danh sách cử tri bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân. 

Tuy nhiên, không phải tất cả các quyết định, hành vi hành chính đều được khởi kiện mà trừ các quyết định, hành vi hành chính quy định tại khoản 1 Điều 30, bao gồm: Quyết định, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao; Quyết định, hành vi của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính, xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng; Quyết định, hành vi mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức. Xét thấy, quy định của pháp luật nêu trên nhằm bảo vệ bí mật quốc gia, nội bộ cũng như giúp việc tiến hành giải quyết vụ án trở nên nhanh chóng, khách quan hơn.

Mặc dù Luật Tố tụng hành chính năm 2015 không loại trừ quyết định, hành vi hành chính của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ ra khỏi các loại việc là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính. Tuy nhiên theo Điều 31, 32 của Luật thì không xác định Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết các quyết định, hành vi hành chính của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, đương nhiên các quyết định, hành vi hành chính này không thể là đối tượng của khởi kiện vụ án hành chính. 

Thứ ba, điều kiện về thời hiệu khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà cơ quan, tổ chức, cá nhân được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện. Thời gian khởi kiện đối quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỉ luật buộc thôi việc là 01 (Một) năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi hành chính. Thời hiệu khởi kiện là 30 (Ba mươi) ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước; Từ ngày nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri hoặc kết thúc thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri đến trước ngày bầu cử 05 (Năm) ngày. 

Thứ tư, điều kiện về thẩm quyền giải quyết

Người khởi kiện chỉ có quyền khởi kiện trong phạm vi thuộc thẩm quyền xét xử vụ án hành chính của Tòa án. Theo đó, Điều 31 và 32 Luật Tố tụng hành chính 2015 đã quy định thẩm quyền của Tòa án cấp huyện, cấp tỉnh đối với những khiếu kiện cụ thể. Đây cũng là một điều kiện bắt buộc mà người khởi kiện phải tuân thủ, vì nếu không thuộc thẩm quyền giải quyết, tòa án sẽ không thụ lý đơn khởi kiện, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người khởi kiện. 

Thứ năm, điều kiện về phương thức khởi kiện

Phương thức khởi kiện có thể hiểu là việc các chủ thể có quyền lựa chọn các cách thức khác nhau để khởi kiện. Phương thức khởi kiện được quy định tại Điều 115 Luật Tố tụng hành chính 2015, cụ thể: 

Đối với đối tượng khởi kiện là quyết định, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc thì cá nhân, tổ chức có thể lựa chọn ba phương thức: 

Một là, Khởi kiện ngay khi nhận được quyết định hành chính, hoặc bị hành vi hành chính xâm hại; 

Hai là, Khởi kiện khi nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần 1 mà không đồng ý hoặc hết thời gian giải quyết khiếu nại lần 1 mà không được giải quyết; 

Ba là, Khởi kiện khi nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần 2 mà không đồng ý hoặc hết thời gian giải quyết khiếu nại lần 2 mà không được giải quyết.

Đối với đối tượng khởi kiện là quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước thì cá nhân, tổ chức chỉ có quyền khởi kiện quyết định này mà không có quyền khiếu nại. 

Đối với đối tượng khởi kiện là danh sách cử tri, cá nhân có quyền khởi kiện trong trường hợp đã khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nhưng hết thời hạn giải quyết theo quy định mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại.

Thứ sáu, điều kiện về hình thức, thủ tục khởi kiện

Khởi kiện phải được thể hiện bằng hình thức văn bản mà cụ thể là bằng đơn khởi kiện. Về nội dung của đơn khởi kiện cũng phải thực hiện theo quy định tại Điều 118 Luật này, cụ thể, rõ ràng để tòa án có thể xác định nội dung vụ án. Kèm theo đơn khởi kiện là các tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm hại. Trường hợp vì lí do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích của mình bị xâm phạm. Các tài liệu, chứng cứ khác, người khởi kiện phải tự mình bổ sung hoặc bổ sung theo quy định của Tòa án trong qua trình giải quyết vụ việc.

Trên đây là bài viết tư vấn về “Điều kiện khởi kiện vụ án hành chính” của Công ty Luật TNHH Apra. Quý khách hàng còn thắc mắc về các vấn đề nêu trên và cần được giải đáp, vui lòng liên hệ số hotline để được tư vấn và hỗ trợ.

_________________________________

Mọi thông tin yêu cầu tư vấn xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY LUẬT TNHH APRA

Địa chỉ: Tầng 7, số 57 Trần Quốc Toản, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Email: info@apra.vn

Hotline: 024.23486234 – 0948495885